Глобалниот судир помеѓу САД и НР Кина е влегува во жешка фаза и лесно може да прерасне во Светска Војна. Центарот на светското внимание во моментов не е Украина, а Тајван и планираната посета на Ненси Пелоси, Претседателката на Претставничкиот дом на САД. Целиот свет со нетрпение очекува дали Ненси Пелоси ќе го посети или не Тајван, и евентуалната посета ќе доведе до отворен конфликт помеѓу САД и НР Кина. 4-ти август ќе биде денот Д и за Тајван, и НР Кина и за САД. САД во последните неколку години смислено работат на ескалација и деградација на односите со НР Кина, и за таа цел го користат Тајван, кој што е Ахилова пета за НР Кина.
Иако САД и скоро целиот свет признаваат дека Тајван е дел од НР Кина, со исклучок на 14 мали и безначајни држави кои ја имаат признаено независноста на Тајван, тоа не им пречи на САД да играат на картата на Тајван, да го подржуваат и вооружуваат Тајван и на тој начин да ја провоцираат НР Кина на акција. За НР Кина Тајван е од животна важност, без контрола на Тајван и на морските пространства, НР Кина не може да биде светска сила.
Американската внатрешна политика ја диктира американската надворешна политика. Демократите се во незавидна ситуација пред изборите за Конгресот и Сенатот на САД во ноември 2022 година, и се надеваат дека конфронтацијата со НР Кина ќе доведе до консолидација на демократите и на американското општество. Конфронтацијата со НР Кина е диктирана од внатрешната состојба и политика во САД. Но во однос на НР Кина, во САД постои конзензус помеѓу демократите и републиканците. За САД, НР Кина е главниот стратешки непријател, и преку Тајван може да се дестабилизира НР Кина и нејзиниот развој. За таа цел, пред претстојниот 20-ти Национален конгрес на Комунистичката партија на Кина на кој што претседателот Кси Џинпинг треба да добие трет мандат да ја води НР Кина, САД се обидуваат по секоја цена да го спречат третиот мандат на Кси, и со посетата на Пелоси на Тајван и евентуалното нереагирањето од страна на НР Кина да го урне авторитетот на Кси и да го спречи неговиот реизбор.
Ненси Пелоси важи за еден од најжестоките јастреби против НР Кина и подржувач на Тајван во американската администрација и естаблишмент во последните 30 години. Ненси Пелоси во својот последен твит од Хаваите твитна дека таа со својот тим ќе ги посети Сингапур, Малезија, Јужна Кореја и Јапонија, додека Тајван не беше дел од твитот. Но, кинеското разузнавање очекува Ненси Пелоси 4-ти август да го посети Тајван.
НР Кина изјави дека е спремна на секое сценарио, дури и да ја употреби својата армија за да ја спречи посетата. Можно е воведување на Зона на забранети летови над Тајван и регионот, а кинеските државни медиуми дури и повикуваат на уривање на авионот со Ненси Пелоси. Народноослободителната армија на Кина започна големи воени маневри околу Тајван и во Јужното Кинеско море. Народноослободителната армија на Кина, на 95-годишнината од своето основање објави краток запис „Подгответе се за војна“. На интернет се појавија безброј видеа на кои што се гледа дека Народноослободителната армија на Кина активно распоредува воени единици и оклопни возила во провинцијата Фуџијан, најблиската територија до Тајван во континентална Кина
Кси Џинпинг за време на телефонскиот разговор со Џо Бајден на 28-ми јуни јасно му пренел на Бајден: „Не можете да одите против мислењето на народот, играјќи си со оган, ќе се изгорите. Се надевам дека американската страна го разбира ова јасно. САД треба да се придржуваат до „принципот на една Кина“. Кина цврсто се спротивставува на тајванската независност и мешањето на надворешните сили“.
Американската војска изјави дека е спремна да обезбеди масовно покривање за посетата на Пелоси на Тајван. Пентагон смета дека кинескиот напад врз авионот на Пелоси е малку веројатен, но сепак Пентагон развива планови за каква било непредвидена ситуација: ќе се воспостави силен безбедносен периметар околу Пелоси со помош на борбени авиони, 2 носачи на авиони со ударни групи, и средства за разузнавање и радио-електронско војување.
Доколку посетата на Пелоси на Тајван се оддржи, а НР Кина никако не реагира за да ја спречи, тоа ќе значи дека САД го признаваат Тајван. Кинеската слабост и нерешителност САД и сојузниците ќе ја искористат за притисок на разни други правци, што ќе ги зајакне позициите на САД, а ќе ги ослаби позициите на НР Кина во светот. Судбината на НР Кина ќе биде решена, и НР Кина никогаш нема да биде светска сила. Доколку Пелоси и САД се откажат, тоа ќе биде уште еден во низата геостратешки порази за САД, и јасен сигнал до сојузниците и државите во Индо-Пацификот и во светот, дека американската моќ и влијание слабее.
Судирот помеѓу САД и НР Кина е од егзестенцијална природа, а ситуацијата со планот на Пелоси за посета на Тајван ги става и двете страни во тешка позиција. Ситуацијата наликува кога два автомобила се движат еден наспроти друг со голема брзина, и ниту еден од шоферите не сака да сврти лево или десно и да го избегне судирот. Од евентуалната посета, откажување на посетата на Ненси Пелоси на Тајван, или спречувањето на посетата од страна на Народноослободителната армија на Кина зависи иднината на Тајван, на НР Кина, на Азија и на светот. Влогот е голем и за двете страни, и секое покажување на слабост и повлекување ќе доведе до озбилни последици за страната која што ќе се повлече.
Пишува: Дарко Тодоровски
Магистер по меѓународни односи и воен аналитичар
