Претставничката демократија е облик на пренесување на власта од мнозинството на избраните претставници преку слободни, фер и демократски избори на кои се натпреваруваат политичките партии. За таа цел потребно е да има слободни и чесни избори кои ќе овозможат слобода на избор на граѓаните. Претставничката демократија значи владеење на народот преку избрани претставници, а не непосредно, односно владеење во име на народот и за народот.
Изборите се значаен демократски институт. Тие се универзална форма за артикулирање на политичкиот плурализам и на демократијата, како основен инструмент на секое демократско општество за мирно освојување на власта.
Изборите се процес со кој народот му го доверува вршењето на политичката власт на претставничкото тело, во оваа смисла на овие избори на советите, кои ја претставуваат неговата суверена волја.
Државните институции треба да работат за заштита на правата на граѓаните. Владините институции мора да работат слободно и професионално и да бидат посветени на спроведувањето фер, слободни и демократски избори.
Но за жал, со денови по ред слушаме за изборни нерегуларности и скандали. Во изборната кампања прочитавме дека владини пари се доделиле на невладините организации. Според официјално достапните информации, Министерството за финансии на 5 октомври, во втората недела од изборната кампања, распределило близу 5 милиони денари на сметките на невладините организации како капитални субвенции. Претходно откако се распишани изборите Владата на невладините организации им распределила и сума од близу 1 милион евра.
Власта која се стреми да се декларира како демократска, не смееше да се обиде преку доделување на финансиски средства да го инструментализира невладиниот сектор.
Секогаш кога невладиниот сектор добива финансии од владата, тој во истиот момент станува одговорен пред неа, со што ја губи својата слобода и независност и влегува во самоцензура, што пак, ја компромитира позицијата на невладините организации во очите на јавноста и го поттикнува молкот за време на изборните нерегуларности.
Не треба да заборавиме дека воспоставено цивилно општество треба да е противтежа и ограничувачки фактор на носителите на државната власт, да не се наметнат било какви недемократски форми над општеството.
Оттука, невладиниот сектор претставува значаен фактор за развој, поддршка и унапредување на државата и правата на поединецот во неа.
Набљудувачите и на “Мост“ и на “Цивил“ соопштија дека регистрирале партиско агитирање, поткуп, неможност гласачите да го остварат своето право на глас, а уште побројни се укажувањата на политичките партии од опозициониот блок за повреда на избирачкото право.
Овие избори ќе се паметат и по убиен носител на советничка листа во Кичево, скршен череп на градоначалник и кандидат за градоначалник во Шуто Оризари, искршени канцеларии на штабови на опозицијата низ цела Македонија, јавни укажувања на кандидати за градоначалнициза нерегуларности, сомнеж за систем на гласање со систем наречен “Бугарски воз“, нотирани недостатоци на гласачки ливчиња во ибирачки места кои потоа се појавиле на други места низ Републиката, видеа на социјалните мрежи за организиран поткуп на гласачи од ранливи категории и тн.
Досегашниот исход од изборите укажува на апсолутна власт на Социјал демократскиот сојуз на централно и локално ново, што упатува и на најголема одговорност за начинот на практицрање на власта и демократијата, а особено за начинот на организирање на изборите.
Демократијата подразбира одговорен политички систем. Општество без одговорност е анархија, а општество без слобода е деспотија. Важно е на граѓанинот да му се создадат претпоставки за слободно остварување на уставно загарантираните права и слободи.
Избирачкото право во Република Македонија треба да е гарантирано како еднакво, општо и непосредно право кое се остварува на слободни избори со тајно гласање.
Македонија може и треба да покаже демократски капацитет за остварување на претставничката демократија. Во Македонија гласачите треба да се третираат со должна почит и дефинитивно нашата држава може да спроведе избори, во кои компетитивноста на идеји и програми ќе биде пресуден фактор за освојување на гласовите на избирачите. Само регуларни избори спроведени соглано Уставот и законите се во функција на правната држава.
На нашиот евроинтегративен пат, неопходно е власта пред гласањето во вториот круг, да ги гарантира постулатите на демократијата, да спречи секаков вид на насилство и да овозможи спроведување на слободни, фер и демократски избори.
Само слободни и регуларни избори ќе не легитимираат на домашната и меѓународната сцена како стабилна демократија и развиена земја, во која се почитуваат правата и слободите на поединецот, во спортивно секоја друга експликација ќе биде визионерска и теоретска заложба, која ќе чека на имплементација кај некоја нова влада во иднина.
Пишува: Анета Стојановска-Стефанова, член на ИК на ВМРО-ДПМНЕ
