Во неколку поста го спомнував Александар Зиновјев (1922-2006). Сепак, чувствувам потреба да спомнам (уште еднаш) неколку информации за него. Го сметаа за еден од најзначајните дисиденти на СССР. Беше познат филозоф/логичар, социолог, есеист, писател/сатиричар, ликовен уметник, критичар на СССР и на Западната цивилизација. Во текот на животот го следеа бројни контроверзи, кои многупати беа на работ на иронијата и цинизмот. Една од тие иронично-цинични контроверзи беше моментот кога го прогласија за антисталинистички сталинист. Беше антисталинист, бидејќи се бореше против Сталин додека беше жив. Значи, уште пред Втората светска војна. Беше суден, затворен и само за малку (според некои информации) ја избегнал смртната пресуда. За сталинист го сметаа, бидејќи после Сталин (кога беше опортуно да се критикува култот кон него) одбиваше да се вклучи во масовната критика, сметајќи дека Сталин е минато и дека, според тоа, предмет на критиката треба да бидат оние кои тогаш, во тој постсталинистички период, беа на власт. Заради тоа, беше прогласен за антисталинистички сталинист. Во 1978 година (во ерата на Брежњев) Политбирото на ЦК на КПСС донесува одлука за депортација на Зиновјев во странство. Го испратија со авио-билет во една насока (на Запад) без право да се врати во СССР. Се врати во Русија дури 1999 година, кога СРЈ беше бомбардирана од НАТО, објаснувајќи дека демократијата е веќе мртва и дека се враќа да почине во земјата во кој се родил.
Во едно интервју, Зиновјев се сеќава на една ситуација од Втората светска војна. Неговата единица била опколена од многу помоќна германска единица, без шанси да се пробие обрачот. Германците предложиле да се предатат, ветувајќи дека ќе ги поштедат нивните животи. Советските војници меѓусебно се советувале. Едни биле да се предатат, други да продолжат со отпорот. Оние кои се предале веднаш биле стрелани. Зиновјев бил во групата што не се предала. Тие што не се предале, во тој миг не победиле. Меѓутоа, останале живи борејќи се, наместо предавајќи се. Според тоа, суштината не е само во тоа дали ќе се победи, туку и како ќе се живее – предавајќи се или борејќи се. Притоа, Зиновјев додава: „Се борам онака како што умеам. Се борам со зборови.“
Јасна е поентата. Не е толку значајно дали ќе се победи. Многу позначајно е како ќе се живее – предавајќи се или борејќи се, бидејќи суштината на човекот е да пружа отпор.
П.С. Со овој текст прекинувам со објавување на нови постови (барем до Референдумот), бидејќи многу нешта што сакав да ги кажам ги кажав/напишав. Засега, не гледам што суштински би можел да додадам на она што го пишував/кажував. Понекогаш, велат, и молчењето е говор. Ако ништо повеќе, тоа може да биде говорење/сеќавање за она што се кажало/напишало.
